Elçin Gen (ÇEVBİR Makine Çevirisi Çalışma Grubu temsilcisi) “Yapay zekâ” tabirinin başlı başına yanıltıcı bir adlandırma olduğunu söyleyerek başlamalı. En iyisi adlı adınca söyleyelim ve her fırsatta tekrarlayalım: Yapay zekâ diye bir şey yoktur.[1] Korkmadan söyleyelim: İşleyişi itibarıyla az çok gelişmiş bir hesaplama makinesinden farkı olmayan programlardan söz ediyoruz – arka planlarında devasa bir tarihsel-toplumsal-organik
Savaş Kılıç Bu yazı ilk olarak 21 Temmuz 2023'te Artı Gerçek'te yayınlanmıştır. Yayıncılık alanında çevirmen ve editör olarak çalışıyorum, ama ben de öncelikle bir okurum. İlgi duyduğum ya da kendimce araştırma yaptığım alanlarda çıkan yayınları zaman zaman alıyor okuyorum. Bu yayınların bir kısmında çeşitli sorunlarla karşılaşıyorum, ama en çok da bir kitapta onlarca, hatta yüzlerce
Altyazı çevirmenleri güvencesizlik ve düşük ücret gibi pek çok sorunla boğuşuyor. ÇEVBİR Yönetim Kurulu Üyeleri Aslı Takanay ve Ece Nihal Karluk, sektörde süregelen sistemsizliğe ve sömürüye karşı birlik olunması çağrısında bulundu. Söyleşi: Berkay Dündar* -Altyazı-Seslendirme çevirmenlerinin yaşadığı sorunlar nelerdir? Aslı Takanay: Bu soruya yanıt verirken altyazı çevirmenlerini seslendirme çevirmenlerinden ayırmamakta fayda var doğrusu; film, dizi,
Günümüz yayıncılık ortamında çeviri nicelik ve nitelik bakımından önemli bir yer tutuyor. Buna rağmen bu işle uğraşanları pek az tanıyoruz. Çevirmenlerin yaptıkları işle ilgili düşüncelerini pek bilmiyoruz. Bu nedenle edebiyat ve felsefe çevirisiyle uğraşan meslek erbabıyla bir dizi söyleşi yapmanın, her seferinde iki çevirmenin “içeriden” bir diyalog kurmasının iyi olacağını düşündük. Biriktikçe bu söyleşilerin, çevirmenlerin
Çevirileri milattan önce 3. yüzyılda Livius Andronicus'la başlayan ama asıl son 400 yılda ulaşılabilir basılı örnekler veren Odysseia'nın erkek çevirmenlerine tepki var. BİHTER SABANOĞLU 2017 yılı İngiliz edebiyat dünyasında T.S. Eliot'ın dile getireceği gibi "bir iniltiyle" değil, "bir patlama ile" kapandı. Hem Yale hem Oxford'da klasik Yunan edebiyatı ve felsefesi üzerine eğitim görmüş, The Times Literary Supplement yazarı,
Türkçe öteden beri çeviri alan bir dil olmuştur. Çeviri etkinliğinin sürdüğü başlıca mecra kitaplar olmakla birlikte modernleşme döneminde dergiler de önemli rol oynamış, bu dergiler arasında çeviriye ayrılmış özel dergiler de yer almıştır. Milli Eğitim Bakanlığı'nın yayımlamış olduğu Tercüme bu özel dergilerin peyzajında hâlâ heybetli bir yer tutuyor, ama başka önemli dergiler de okurlarla buluştu.
Çeviri Tarihinden Sayfalar bölümümüzde bu kez sizlere bir kurgudışı kitabın, Ahmet Hidayet tarafından dilimize çevrilerek 1927’de Kitabhane-i Sûdi tarafından eski harflerle yayınlanan Yeni Felsefe Tarihi – Meşhur Feylesoflar’ın ilk bölümünü Fransızca orijinali ve İngilizce çevirisiyle birlikte sunuyoruz. (Metne ulaşmak için tıklayınız: Emile Faguet - Initiation philosophique) Aslen Initiation philosophique (Felsefeyle Tanışma) başlığını taşıyan kitap, Émile
Bu yazı ilk olarak 4 Mart 2021'de K24'te yayınlanmıştır. Elif Okan Gezmiş Çeviri eserlerle az çok temas etmiş herkesin herhalde bir kitabı dilinden dolayı okuyamayıp bırakmak zorunda kalmışlığı vardır. Bu tür durumlarda genellikle fatura doğrudan çevirmene (“Çeviri çok kötü”) veya editöre/yayınevine (“Bu kitabı basmadan bir okusalarmış keşke”) kesiliyor. Metinle ilgili şikayetlerini e-posta yoluyla birebir yayınevine
Sosyal/Beşeri Bilimler Metinlerinin Çevirisine Genel Bir Bakış[1] Beyza Sumer Aydaş Çeviri, kaynak dil ve hedef dil olmak üzere iki dili, yabancı kültür ve yerel kültür olmak üzere iki kültürü, orijinal metin ve çeviri metin olmak üzere iki metni, yazar, çevirmen, okur olmak üzere üç aktörü içeren bir süreçtir. Çeviriyi orijinal metnin anlamını yorumlama, aynı mesajı
Mizah üstadı, kıymetli fıkra ve hikâye muharriri Refik Halid’den “Yürüyüş” gazetesine bir mülâkat vermesini rica etmiştim. Üstad, bu ricamı kırmadı ve bana ertesi gün için, saat dokuzda randevu verdi. Ertesi sabah… Refik Halid’in oturduğu apartımanın merdivenlerini çıkarken, dairelerin birindeki bir saat dokuzu çalıyordu. Zilin düğmesine bastım. Kapıyı bizzat üstad açtı. Artık onun güler yüzüyle karşı
Dosya editörlüğünü Çevbir'in ilk başkanı Tuncay Birkan'ın üstlendiği, üyelerimiz Mehmet Moralı, Betül Parlak, Erkal Ünal, Cem Soydemir, Aslı Biçen, Hüseyin Can Erkin, Ogün Duman, Bülent Doğan, Hamide Koyukan, Mustafa Tüzel, Sevinç Altınçekiç, Yasemin Tezgiden, Gürol Koca, Çiçek Öztek, Zerrin Yanıkkaya, Devrim Çetinkasap ve Renan Akman'ın yazılarıyla katkıda bulunduğu Kül Eleştiri'nin bu önemli sayısını yeni arşiv
Süreyyya Evren Ç.N. (Çevirmenin Notu) Dergisi, sayı 14, 2011, Şimdi Yayıncılık, İstanbul Neredeyse hayatım boyunca çeviri yapmışım gibi geliyor. Teknik çeviri de yaptım, (çok satmayan) bestseller da çevirdim, edebiyat klasiği de, anarşist makaleler de, kişisel gelişim kitapları da. Ama kendimi bir türlü çevirmen olarak göremedim. Bir boya makinesinin kullanım kılavuzunu çevirirken şu hatayı yaparsanız
Allison Braden'ın Tim Parks'la yaptığı bu söyleşi ilk olarak Asymptote dergisinde yayınlanmış, Asymptote'un ve Tim Parks'ın izniyle Türkçeye çevrilmiştir. Allison Braden (AB): Katıldığım bir çeviri konferansında, yazarın iletmek istediği anlamı önemli ölçüde engellemediği müddetçe çeviri hatalarının önemsiz olduğunu ileri süren bir panelistin konuşmasını dinlemiştim. Mümkün mertebe hata yapmaktan kaçınmaya çalıştığını da eklemişti sözlerine. Sonra,
Elif Okan Gezmiş (Bu yazı, ilk olarak Doğu-Batı dergisinin 87 numaralı Kasım, Aralık, Ocak 2018-19 sayısında yayınlanmış olan aynı başlıklı makalenin kısaltılmış ve kısmen gözden geçirilmiş bir biçimidir.) Bilhassa yabancı bir lisan bilmeyenlerin Froyd’u bir dedikodu gibi yalnız kulaktan öğrenir olmaktan kurtulmaları lâzımdır. Ord. Prof. M. Şekip Tunç Elizabeth Roudinesco (2016) her ülkenin
Çeviri Tarihinden Sayfalar’da daha önce yayınladığımız bir yazıda daha ismini andığımız Vâ-Nû (Vâlâ Nureddin, 1901-1967), Jack London’ın bir öyküsünü Akşam Gazetesi için “Cellât Köpek” başlığıyla çevirmiş ve bu öykü, 28 Haziran 1929’da başlayıp muhtemelen 9 Temmuz 1929’da son bulacak şekilde günlük tefrika edilmiş. Muhtemelen diyoruz zira öykünün son parçasının yer aldığını tahmin ettiğimiz sayıya bilgimiz
Elçin GEN Türkiye’de görsel sanat alanında “çağdaş sanat”a karşı “güncel sanat” tartışması epey bir süredir gündemde. “Güncel sanat”, 1990’lardan beri bu kavramı kasten veya gelişigüzel kullanan sanatçı, küratör, eleştirmen, yazarlar vs. yoluyla, iyi kötü billurlaşmış pratik bir alana dönüştü. Bu pratik billurlaşma, zaman içinde sınırları hayli keskinleştirilmiş bir ideolojik kutuplaştırma halini aldı. Bu kutuplaştırmanın
Merve Sevtap ILGIN Lawrence Venuti “How to read a translation” (2013) başlıklı makalesinde okurların çeviri metinleri nasıl okuması gerektiğini örnekler üzerinden açıklayarak sıralamıştır. Bense çevirmenlerin çağımız kapitalizmine nasıl bir postmodern direniş gösterdiğini irdelediği “Translation, Simulacra, Resistance” (2013) başlıklı makalesinden ilhamla, Venuti’nin bir çevirinin nasıl okunması gerektiğini ele aldığı bu makaledeki görüşlerini, yayıncılık dünyasına hâkim
(Sam Lewis ve André de Richaud) 1947’de Akşam gazetesinin sayfalarında[1] bugünün okuru için heyecan verici bir “çeviri atölyesi” gerçekleşmiş. Vâ-Nû (Vâlâ Nureddin, 1901-1967) Sam Lewis (1885-1959) adlı bir Amerikalı sözyazarı ve müzisyenin “Lord, you made the night too long” adlı şarkısının bir Fransız dergisinde[2] André de Richaud (1907-1968) tarafından yapılmış çevirisine rastlamış ve oturup
... benim tanıdığım Ataç, “durmadan konuşan”, “inançları, saplantıları tartaklayan, silkip arındıran, aydınlığa kavuşturan” bir Ataç değildi; beni daha ilk günü, yabancı bir dil bilip bilmediğimi sorduktan sonra Fransızcadan sınayarak “9.5 verebilirim size, 10 değil, bir an bocaladınız işte!” diyen, sonraki konuşmalarımızda ise Virginia Woolf üzerinde bir türlü anlaşamadığımız, Faulkner’ı “önemli olduğunu söylüyorlar, siz
Çeviri Tarihinden Sayfalar bölümünde İngilizce ve Fransızcadan Osmanlıcaya veya erken Cumhuriyet Türkçesine yapılmış (bugün için telif hakkı bulunmayan) çevirilere özgün metinleriyle birlikte yer veriyoruz. Amacımız, çevirmenlere ve okurlara eski çevirilerden tadımlık bölümler sunarak, bunların dillerini ve üsluplarını tanıtmak olduğu kadar, aynı zamanda yeri geldiğinde yararlanılabilecek bu tür kaynakları hiç olmazsa numune düzeyinde erişilebilir hale getirmek.
Mustafa Asım Çalıkoğlu, 1900'ler Mustafa Asım Çalıkoğlu benim hiç tanıyamadığım büyükdedem. Kan bağının dışında bir ortak noktamız da bambaşka işlerle uğraştıktan sonra hayatlarımızın bir noktasında kitap çevirmeni olmamız. İnsanın büyükdedesiyle aynı işle uğraşmasının sonucu ise mesleğinin 80 yıl önceki durumunu bugünle kıyaslayarak inceleyebilmek oluyor. Asım Bey 1874’te doğmuş, 1969’da vefat etmiş. Genç yaşta
Söyleşi: Damla Göl Metinde genel felsefeye de yer verilmiş, bu felsefecilerin öznel görüşlerine de... Siz bu metnin kapsamlı yapısına nasıl hazırlandınız? Ön okumalar gerekli oldu mu? Ahmet Nüvit Bingöl: Söyleşide Hegel, Kant, Heidegger, Adorno, Derrida, Marx, Levinas gibi birçok filozofun düşünceleri geçiyor; sonra kendileri de filozof olan Badiou ve Nancy’nin bu filozofları okuyuşları, yorumlayışları arasındaki
Söyleşi: Damla Göl İlk sorum Kale’nin anlatıcısı ile ilgili olacak. İlk bölümden itibaren onun da geliştiğini, değiştiğini görüyoruz. Peki bu sesi, bu değişimi, anlatıcının konumunun getirdiği üslubu çeviride yakalamak için nelere dikkat ettiniz? İlkay Atay: Başlangıçta nasıl bir tuzağın içine çekildiğimin farkında değildim. Öteki eserlerini de okumuş olduğum için yazarın kimliği hakkında kafamda hali hazırda
Söyleşi: Damla Göl “Ütopistik ya da 21. Yüzyılın Tarihsel Seçimleri” ilk olarak 2001’de yayımlanmıştı ve siz bu yeni baskı için çevirinizi gözden geçirdiniz. Yıllar önce yaptığınız çeviriyi bugün tekrar okuduğunuzda neleri değiştirme ihtiyacı hissettiniz? Kendi çevirinizi redakte ederken nasıl zorluklarla karşılaştınız? Taylan Tosun: Immanuel Wallerstein benim ilk göz ağrım. Küçük bir broşür kitap çevirdikten sonra
Söyleşi: Damla Göl Ken Kesey, Amerika’daki halkın gündelik hayatına, alışkanlıklarına, kültürüne, 60’ların yara beresine aşina bir yazar. Kitabında da bu özellikler göze çarpıyor. Çeviri esnasında döneme, kültüre ilişkin nasıl araştırmalar, okumalar yaptınız? Zeynep Alpar: Temel kaynağım Youtube oldu diyebilirim. Çünkü bu kitap müzikle dolu bir kitap. Zaten adı da, Leadbelly’nin Good Night Irene şarkısında geçen
