Görsel-işitsel çeviri, yani sinema, televizyon ya da dijital platformlarda izlediğimiz film, dizi, belgesel gibi yapımların altyazı ve seslendirme çevirilerini kapsayan alan, çevirinin ayrı bir uzmanlık ve teknik bilgi birikimi gerektiren alt türlerindendir. Bu alanda üretilen tüm çeviriler 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında yer alır ve çevirmenlerin bu çevirilerden doğan telif hakları da söz konusu kanunun hükümleri tarafından korunmaktadır.
Altyazı ve seslendirme çevirileri farklı amaçlarla ve farklı tekniklerle üretilmiş metinlerdir, birbirlerinin yerine kullanılamazlar. Öte yandan, herhangi bir seslendirme çevirisinin o metni çeviren çevirmenin izni alınmadan ve telif ücreti ödenmeden redaksiyon/adaptasyon adı altında altyazı metnine dönüştürülüp kullanılması izinsiz gösterime girer ve telif hakkına aykırıdır. Aynı durum altyazı çevirilerinin seslendirme çevirisine dönüştürülmesi için de geçerlidir.
Altyazı ya da seslendirme çevirisi hangi mecrada yayınlanırsa yayınlansın Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve işlenme eser sahipliği kapsamında çevirmenin ismi, kendisi aksini talep etmediği sürece belirtilmelidir. Aynı şekilde, ilgili kanun uyarınca ve işlenme eser sahipliği nedeniyle çevirmenle çeviri sözleşmesi imzalanması da çeviri işini veren kişi ve/veya kurumun sorumluluğu ve zorunluluğudur.
ÇEVBİR’in altyazı ve seslendirme çevirisi ve bağlantılı diğer hizmetlere ilişkin tip sözleşmeleri aşağıdaki gibidir.
SESLENDİRME ÇEVİRİSİ SÖZLEŞMESİ
ALTYAZI EŞLEME TEKNİSYENLİĞİ HİZMET SÖZLEŞMESİ